Bắc Kim Thang được ngân nga như một bài đồng dao dễ nhớ dễ thuộc. Nhưng gần đây mọi người bắt đầu hứng thú trong việc tìm hiểu ý nghĩa lời bài hát và câu chuyện đằng sau nó. Sự tò mò, thú vị và hồi hộp pha lẫn chút kinh dị đã làm cho câu chuyện càng trở nên hấp dẫn, phổ biến. Tìm hiểu ngay nhé!
Câu hát đồng giao Bắc kim thang và ý nghĩa câu từ
“Bắc kim thang cà lang bí rợ
Cột qua kèo là kèo qua cột
Chú bán dầu qua cầu mà té
Chú bán ếch ở lại làm chi
Con le le đánh trống thổi kèn
Con bìm bịp thổi tò tí te tò te, tò te…”
Đây là câu hát câu hát đồng dao quen thuộc với nhiều người chúng ta. Câu lời vô cùng dễ nhớ, được chúng ta ngân nga câu hát nghe đi nghe lại dần dần nó đã trở nên quá quen thuộc. Trước khi nói về câu chuyện chúng ta sẽ bàn về các câu từ trong lời bài hát:
“Bắc kim thang cà lang bí rợ
Cột qua kèo là kèo qua cột”
“Bắc kim thang”
- Theo nghĩa hàn lâm là hình tam giác cân. Từ kim trong kim tự tháp bắt nguồn từ chữ kim này mà có.
- Trong dân gian Việt Nam, cái tên này là một kỹ thuật trồng cây thuộc họ dây leo ở miền Tây Nam Bộ. Người ta “bắc” hai cây cột hình thang cân giống kim tự tháp. Hai cây cột được bắt chéo lại với nhau và chân cột cắm trên mặt đất. Những cái thang này cách nhau một khoảng và chạy thành hàng dài, rồi được nối với nhau bằng một cái kèo dài trên đầu để giữ cân bằng, lực đỡ.
“Cà lang bí rợ”
- Là tên ba loại quả: cà, củ khoai lang và quả bí rợ thường có ở miền Tây. Ba loại này đều là loại dây leo, người ta làm kim thang để thân cây có thể leo lên trên đó mà ra hoa kết quả.
“Chú bán dầu qua cầu mà té
Chú bán ếch ở lại làm chi
Con le le đánh trống thổi kèn
Con bìm bịp thổi tò tí te tò te, tò te.”
“Con le le”
- Ở nước ta, le le có nhiều nhất là ở Đồng Tháp và Long An. Chim le le là loài có mỏ dài, lông màu xám và đôi chân và đầu cũng dài. Phần lông trên đầu, cổ và bụng của chúng có màu vàng sẫm giống như màu da bò, còn phần chỏm lông trên đầu lại sẫm màu hơn. Bên cạnh đó, lưng và cánh của chim có màu sẫm pha trộn với các mảng màu nâu hạt dẻ trên cánh và đuôi.
“Con bìm bịp”
- Là loài chim có tính hung dữ đặc biệt nhạy cảm với môi trường sống, chúng phát ra tiếng kêu “bìm bịp”, có thân mình dài, mỏ nhọn, mắt đỏ, đuôi dài. Bìm bịp là loài chim định cư, thường phân bố ở các vùng đồng bằng, trung du và miền núi có độ cao từ 600 đến 800 mét. Theo quan niệm xưa chim bìm bịp bay vào nhà là điềm báo xấu cho gia chủ về sức khỏe, công việc hoặc các mối quan hệ xung quanh.
Khi biết được cơ bản về ý nghĩa câu từ trong lời bài hát này. Bây giờ chúng ta sẽ bàn về các nhân vật liên kết với nhau trong câu chuyện đằng sau giai điệu này nhé!
Bắc kim thang - câu chuyện cổ tích đáng sợ sau câu hát đồng giao
Chuyện kể về tình bạn thân thiết giữa anh bán dầu và anh bán ếch.
Theo dân gian bài hát Bắc kim Thang có liên quan đến “Ma da” là thuật ngữ dân gian dùng để chỉ những linh hồn bị đuối nước, có thể là sông, hồ, ao. Việt Nam có rất nhiều sông lớn, bãi biển và hồ nên việc người chết đuối thường xuyên xảy ra.
Từ xa xưa, câu chuyện về những hồn “ma da” đã lan truyền giữa những thế hệ người Việt, nhằm răn đe con nít không được tắm sông - hồ một mình, đặc biệt vào buổi tối.
Chết đuối thường do tai nạn nạn, bị hãm hại hoặc có nỗi đau, uất ức cùng cực mà tự vẫn. Vì vậy, “ma da” thường mang nỗi uất hận khó siêu thoát trở thành loại ma vô cùng đáng sợ. Những hồn ma chết đuối thường lạnh lẽo, cô đơn, giận giữ và đau khổ và họ không thể rời khỏi đáy nước lạnh lẽo, không siêu thoát được nếu chưa có linh hồn khác thế thân.
Quan niệm này thường được lưu truyền từ đời này sang đời khác, từ vùng này sang vùng khác, từ tỉnh này sang tỉnh khác. Trong thực tế cũng có không ít những trường hợp, một người bị chết đuối thì ngay sau đó sẽ xảy ra liên tiếp các vụ chết đuối kéo theo ngay chính tại vùng nước đó.
Ảnh Quan niệm dân gian đáng sợ về ma da
Câu chuyện Bắc kim thang kể về anh chàng bán ếch là bạn thân của anh chàng bán dầu. Hai anh chàng này sống chung trên một cái cồn (vùng đất được bồi đắp bởi phù sa, xung quanh là nước, bùn). Công việc của anh bán ếch luôn phải chuẩn bị từ tối khuya, mỗi buổi tối công việc anh phải đi soi ếch khung trời tối om tĩnh mịch chỉ có một chút bóng sáng từ ánh trăng dạ vào, cùng với tiếng kêu của những con ếch nhái, tiếng gió xào xạc để bắt những con ếch đó đem ra chợ bán vào sáng ngày hôm sau. Còn anh bán dầu khi trời sáng chỉ tờ mờ mặt trời chưa lên anh thức dậy chuẩn bị lấy dầu sớm để mang ra chợ. Mỗi ngày hai anh này phải đi qua cây cầu tre lắc lẻo, bên dưới là sìn là đầm lầy để vào đất liền buôn bán.
Một đêm hôm nọ, lúc làm việc trong đêm tối tĩnh mịch, anh bán ếch nghe tiếng khóc thảm thương, nó vọng lên từ dưới đầm lầy. Tò mò, anh bán ếch mới lần theo tiếng khóc đó, phát hiện một con chim le le và một con chim bìm bịp.
Hai con chim này đang mắc vào bẫy ếch do giành giật đồ ăn với nhau và mắc kẹt vào bẫy mà không thoát ra được. Anh bán ếch vốn là người có lòng nhân từ, thấy vậy anh liền giúp 2 con chim ra khỏi bẫy. Biết ơn lòng tốt của anh bán ếch, chúng đã hứa với anh rằng sẽ báo ơn.
Rồi bỗng một ngày nọ hai con chim le le và bìm bịp tìm đến nhà anh bán ếch thông báo với anh rằng, nó đã nghe lén cuộc nói chuyện của hai con ma da ở vùng nước đầm lầy nơi cây cầu tre bắc ngang mà anh bán dầu và anh bán ếch thường đi qua. Đây là hai con ma da chết dưới đầm lầy từ rất lâu, chúng nó bàn tính, trong vòng 7 ngày sẽ kéo chân anh bán dầu và anh bán ếch chết để thế thân cho chúng, để chúng được thoát khỏi vùng đầm lầy lạnh lẽo. Sau thời gian bảy ngày này nếu không bắt được ai thế mạng chúng sẽ hồn xiêu phách lạc mãi mãi.
Nghe thế anh bán ếch liền tức tốc chạy qua nhà để thông báo cho anh bán dầu biết. Anh này đã không tin đó là sự thật, cũng như những chuyện tâm linh ma cỏ, cho rằng anh bán ếch chỉ là đang mê tín dị đoan. Nên anh bán dầu vẫn quyết định đi bán bình thường qua cây cầu tre lắc lẻo đó. Anh bán ếch biết rằng anh bán dầu sẽ không tin mình, nhưng biết trước cái chết sẽ đến với người bạn thân sắp xảy ra trước mắt, anh không cam lòng. Bèn lập kế hoạch, cứ mỗi tối anh sẽ qua nhà anh bán dầu và lấy cái cớ là sinh thần, giỗ của mẹ của anh bán dầu cũng như là kỷ niệm gì đó để ăn nhậu và chuốc rượu cho bạn mình say. Một khi đã say anh bán dầu sẽ ngủ một giấc tới sáng, thời điểm này khi mặt trời mọc thì con ma da sẽ không còn ma lực để có thể kéo chân anh bán dầu nữa.
Cứ như thế ngày qua ngày, đêm qua đêm, hai anh bán dầu và anh bán ếch cứ liên tục uống rượu và nhậu nhẹt say sưa, ngủ li bì suốt cả đêm và sáng nào hai anh cũng thức rất là trễ. Công việc của hai anh cũng ảnh hưởng, không có anh nào buôn bán được gì cả và cứ thế kéo dài đến đêm thứ 6. Đêm cuối cùng, do mấy ngày trước hai anh uống rượu quá nhiều cho nên ngày hôm nay anh bán ếch đã ngủ quên và không qua nhà của anh bán dầu.
Anh bán dầu vẫn sinh hoạt như bình thường nhưng vào canh 4 tức rơi vào thời điểm một giờ đến 3 giờ sáng bây giờ anh bán dầu bỗng bật dậy, rồi chợt nhận ra thời gian qua trong sáu ngày anh đã bỏ bê công việc của mình quá nhiều rồi. Nên là hôm nay anh bán dầu đã quyết định sẽ thức sớm hơn mọi khi để mà có thể đi qua cây cầu tre đó lấy dầu ra chợ bán. Thời điểm 3 giờ sáng cũng là thời điểm mà khí âm rất mạnh đây còn được gọi là khung giờ ma quỷ, lúc mà những thứ từ thế giới bên kia bắt đầu hoạt động mạnh. Anh bán dầu đi khỏi nhà, như bước chậm rãi từng bước tới cái chết đang chờ sẵn.
Ảnh Anh bán dầu và anh bán ếch hàng ngày phải đi qua cầu tre
Hai con “ma da” lúc này canh sẵn ở dưới cây cầu này rồi, chúng đã biết ngày hôm nay anh bán dầu sẽ đi qua cây cầu này. “Ma da” nó như một đám sình lầy, có màu đen thui, nhơ nhớp mà cứ nhầy nhụa. Chúng đưa tay lên thành cầu quơ qua, quơ lại, nó cứ nhơ nhớp ở trên thành cầu khiến cho thành cầu bị trơn. Về anh bán dầu do 6 ngày liên tục đã uống quá nhiều đâm ra anh không được tỉnh táo, cũng như mắt mũi cũng không thấy rõ do trời đêm, ảnh đi qua cầu và rồi đương nhiên… Bùm… tiếng nước tung tóe… té xuống sông. Đáng lẽ lúc này sẽ bơi được, dù gì anh cũng là dân ở vùng này. Nhưng không lúc này mặc dù anh cố hết sức nhưng anh vẫn không cử động động được. Bởi hai con ma da lúc này một con giữ tay của ảnh, một con giữ chân của ảnh, khi mà tụi nó khống chế được tay chân của anh bán dầu. Rồi những vũng sình của ma da bắt đầu nhơ nhớp từ từ, từ từ chiếm lấy cơ thể của anh bán dầu chìm vào trong sình, rồi từ từ chìm mất, trở thành vũng sình đứng yên như vậy.
Hay tin người bạn thân mình đã chết, đau khổ tột cùng nhưng anh vẫn không dám đến vớt xác của anh bán dầu lên, vì còn trong bảy ngày. Lúc này anh bắt buộc phải chờ thêm 1 ngày nữa cho qua khỏi 7 ngày mới dám đến vớt xác anh bán dầu lên. Mới có một ngày, xác của anh bán dầu rã ra và thịt hoà trộn vào sình lầy, không thể biết được cái nào là sình cái nào là thịt. Bởi thịt nó thối ra có màu tím tím đen đen lẫn vào trong sình và da của anh bán dầu như bị lột ra ngoài, nó trải ra như tấm thảm lềnh-bềnh lềnh-bềnh trên sông nhìn giống như đống sình mà không biết là sình hay là người. Phải nhìn thật kỹ vào trong đống sình đó thì có cái đầu lâu của anh bán dầu, cái miệng của ảnh há hốc ra và trừng con mắt lên như đang nhìn anh bán ếch một cách trăn trối. Anh bán ếch vô cùng đau khổ và tuyệt vọng, anh như chết lặng trước cái xác của người bạn thân của mình. Ở trên cành cây, hai con chim le-le và bìm-bịp chứng kiến được sự đau đớn của ân nhân mình nên chúng đã hót lên những tiếng thảm thiết như tiếng kèn, tiếng đánh trống đưa đám ma cho anh bán dầu.
Ý nghĩa câu chuyện qua lời hát Bắc kim thang
Biết rằng đó chỉ là một giả thuyết trong rất nhiều giả thuyết, nhưng đến nay câu chuyện này vẫn còn được lưu-truyền rộng rãi bởi giả thuyết về câu chuyện đó. Vậy ta cùng điểm lại lần nữa lời đồng dao Bắc kim thang này để xem ý nghĩa thật sự trong từng câu hát này nhé
- Bắc kim thang cà lang bí rợ - Nó như đang nói đến sự qua lại gắn kết của 2 anh bán dầu và anh bán ếch.
- Cột qua kèo kèo qua cột - Thể hiện sự tương trợ của 2 người bạn, sống cùng nhau, làm việc bươn trải cùng nhau, vượt qua những ngày tháng khó khăn cùng nhau.
- Chú bán dầu qua cầu mà té - Tức là anh bán dầu đi qua cầu trượt chân té khi bị “ma da” kéo xuống
- Chú bán ếch ở lại làm chi - Ở đây có thể hiểu theo hai nghĩa rằng là đó là lời nói của con “ma da” “bạn thân của mày chết rồi mày còn sống làm chi” hoặc có thể hiểu rằng anh bán dầu là bạn thân từ nhỏ với đau khổ vui sướng cùng nhau đã mất rồi vậy thì anh sống trên đời này còn nghĩa lý gì nữa.
- Con le le đánh trống thổi kèn, con bìm bịp thổi tò tí te tò te - Hai con thương cho ân nhân mình đau khổ đã đánh trống thổi kèn như coi là làm cái đám giỗ cho người bạn thân ân nhân mình.
Vẫn còn nhiều câu chuyện tâm linh hấp dẫn đang chờ bạn khám phá trên https://phongthuy.xyz/ .